Oneigenlijk gebruik

Beschrijving

Artikelnummer: 54810

Auteur: Geert Buelens

Omschrijving:

In zijn eerste bundeling essays stelt Geert Buelens een van de oudste vragen: wat betekent poëzie? Hij geeft vele antwoorden, die ons begrip van het genre telkens wat oprekken. Poëzie is geen autonoom taalproces, maar een bij uitstek talige manier om op de realiteit te reageren. Poëzie is niet louter pseudoreligieus geprevel, maar een confronterende en soms gewelddadige taalmanipulatie. Poëzie communiceert wel, maar gebruikt taal op een volstrekt oneigenlijke manier, waarbij muzikaliteit de retoriek articuleert. Buelens bestrijkt in Oneigenlijk gebruik een breed spectrum. Oraliteit weegt bij hem even zwaar als het schrift. Hij schenkt veel aandacht aan de interactie tussen taal en muziek, bijvoorbeeld in de Amerikaanse zwarte cultuur van de twintigste eeuw (Bessie Smith, Robert Johnson) en in klankgedichten. Ook dan maakt Buelens aannemelijk dat poëtische taal de samenleving en sociale ontwikkelingen daarin op een unieke manier kan spiegelen. Eens te meer blijkt dat uit essays over het verzet tegen de modernisering van het boerenbedrijf bij Guido Gezelle en H.H. ter Balkt, over Forum-poëzie, over dichten na Auschwitz, over hoe de poëzie van Hugo Claus evolueerde in de jarenzestig…Dichtkunst wordt in Oneigenlijk gebruik een genre dat onwelkome waarheden onderzoekt en ventileert. In het uiterste geval kan poëzie dan doorslaan in propaganda, zoals Buelens aantoont in een met de  Jan Hanloprijs bekroond essay over dichtende politici als Bin Laden, Karadzic en De Villepin. Zeker is echter dat de maatschappij, ten goede of ten kwade, gedichten alsmaar voedt. En in het ideale geval verloopt dat proces in omgekeerde richting, waarbij ook misbruik niet hoeft te worden uitgesloten.